Cele lekcji
- Rozumiesz różnicę między dźwignią, ekspozycją i marginem.
- Umiesz policzyć wymagany depozyt oraz wielkość pozycji przy stałym 1R.
- Masz plan limitów (dzienny/tygodniowy) i wiesz, czym grozi margin call/stop-out.
Dźwignia i margin — jak to działa
Dźwignia 1:30 pozwala utrzymać ekspozycję 30× większą od depozytu. To nie „gwarancja zysku”, tylko przyspieszacz zysków i strat — kontrolujesz ją wielkością pozycji.
Ekspozycja = contract size × loty × cena.
Margin (depozyt) to część środków „zablokowana”, by pozycja mogła istnieć.
Wzór (waluta ceny):
Margin = (ContractSize × Loty × Cena) / Leverage
Jeśli waluta ceny ≠ waluta konta → pomnóż przez kurs przeliczeniowy.
Przykład A (EURUSD)
1.00 lot, cena 1.1000, dźwignia 1:30.
Margin ≈ (100 000 × 1 × 1.1000) / 30 = 3 666.67 USD.
Przykład B (0.25 lota)
0.25 lot, cena 1.1000, 1:30 → Margin ≈ 916.67 USD. Mniejszy lot = mniejszy depozyt i mniejsza zmienność P/L.
Kluczowe pojęcia
- Balance — saldo.
- Equity — saldo + bieżący P/L.
- Used margin — zablokowany depozyt.
- Free margin — equity − used margin.
- Margin level — (equity / used margin) × 100%.
Margin call / stop-out
Przy niskim margin level broker może najpierw ostrzec (margin call), a następnie zamknąć pozycje (stop-out). To powód, dla którego **sizing** i **limity strat** są ważniejsze niż „maks dźwignia”.
Stałe 1R i wielkość pozycji
1R — stałe ryzyko kwotowe na transakcję (np. 0.5–1% salda). Wielkość pozycji liczysz tak, aby strata przy SL = 1R, niezależnie od szerokości stopa.
Wzór na loty (FX):
Loty = (Ryzyko kwotowe) / (SL [pips] × wartość 1 pipsa dla 1.00 lota)
Przykład sizingu
Saldo 5 000 USD, 1% = 50 USD, SL = 18 pips, wartość 1 pipsa na 1.00 locie = 10 USD.
Loty ≈ 50 / (18 × 10) = 0.28.
Koszt wejścia
Na niskich TF spread/poślizg mogą „zabrać” 0.2–0.5R — uwzględniaj to w planie (większy SL lub mniejszy lot).
Limity i drawdown
Dzienny limit
Np. −2R — po osiągnięciu przestań handlować.
Tygodniowy limit
Np. −5R — pauza i przegląd dziennika.
Limit pozycji
Unikaj nadmiernej korelacji (np. EURUSD + GBPUSD + EURJPY jednocześnie).
Uważaj na
- Wydarzenia makro (CPI, NFP, decyzje banków) → skoki, poślizg, rozszerzony spread.
- Weekendy i luki otwarcia — rozważ zamykanie/hedging pozycji długoterminowych.
- Potrójny swap w środy i dodatnie/ujemne punkty swapowe przy carry.
- Overtrading po stracie (revenge trading) — trzymaj z góry ustalone limity.
Checklist przed wejściem
- Policzony lot pod 1R i uwzględniony koszt wejścia (spread/poślizg).
- Sprawdzony kalendarz danych i sesja (płynność, spread).
- SL techniczny (S/R, ATR), TP logiczny (R:R, struktura).
- Wolny margin i margin level komfortowe po ewentualnej serii strat.
- Znane limity dzienne/tygodniowe — i gotowość do ich respektowania.
Ćwiczenia (5–10 min)
- Policz margin dla 0.40 lota na EURUSD przy cenie 1.0950 i dźwigni 1:30.
- Saldo 3 000 USD, 1R = 0.8%, SL 22 pips → ile lotów na EURUSD?
- Ustal własny dzienny/tygodniowy limit i zapisz, kiedy robisz przerwę.
Mini-quiz
- Dźwignia 1:30 oznacza: A) 30% zysku • B) ekspozycja 30× depozytu • C) 30 pozycji • D) 30% marginu
- Wzór na margin to: A) loty×SL • B) (CS×loty×cena)/lewar • C) equity/used • D) spread×poślizg
- Stop-out występuje, gdy: A) swap=0 • B) margin level spada do progu brokera • C) SL=0 • D) ATR rośnie
Odpowiedzi: 1) B, 2) B, 3) B.